Jaguar XJ (2003 - 2009)

De XJ is het vlaggenschip van Jaguar. Rijden met een dergelijk topmodel moet de bestuurder een bevoorrecht en superieur gevoel geven. De eerste manier om dat te bereiken is met een uitrusting die niet alleen compleet is, maar het fijnste biedt van wat een fabrikant in huis heeft.

Uitrusting

Omdat de XJ voor modeljaar 2005 een facelift heeft ondergaan, is ook deze evergreen van Jaguar weer helemaal bij de tijd. Dat wil zeggen: op de meeste punten, want voor een auto die bijna 100.000 euro kost ligt de lat hoog. Goed is niet genoeg, perfectie is de norm.

In dat licht laat de XJ ook na de verjongingskuur wat steekjes vallen. Dat begint met de instap. De XJ wordt ontgrendeld door een afstandsbediening en gestart met een sleutel. Moderne "keyless entry" en een startknop zijn aan de gemoderniseerde XJ niet besteed. De mobiele telefoon wordt wel zonder draden of knoppen aan de auto gekoppeld, want de carkit communiceert via Bluetooth met het mobieltje.

Het standaard audiosysteem is ontwikkeld in samenwerking met specialist Alpine. De geluidskwaliteit is een auto als deze waardig. Helaas weet de CD-wisselaar alleen raad met standaard muziek CD's en dus bleef de collectie CD-ROM's met mp3-bestanden jammerlijk onaangeroerd. Het navigatiesysteem is DVD gebaseerd en dus weet de XJ de weg in heel Europa, tot het kleinste gehuchtje en het laatste steegje. Maar al op de eerste avond van de testperiode stond de XJ in de file omdat het navigatiesysteem niet is voorzien van TMC (waarmee het een route om de files heen had kunnen plannen).

De parkeerhulp bestaat uit niet meer dan een "pieper". Assistentie van een camera of schematische weergave op het kleurenscherm is er niet bij. Voor de gehele uitrusting geldt: alles is aanwezig, alles werkt zoals het moet werken, maar de pure verwennerij en laatste stand van de techniek die een topmodel zou moeten bieden blijft uit.

Vormgeving

De vormgeving van het interieur is traditioneel en straalt één en al Engelse aristocratie uit. De hier gereden meest weelderige Sovereign-uitvoering is van voor tot achter en van boven tot onder afgewerkt met het fijnste "ivory" leder en het fraaiste wortelnotenhout. Steeds is gekozen voor crème, beige en champagne tinten waarmee de testauto het toonbeeld is van een klassieke Jaguar zoals de veelal traditioneel ingestelde clientèle de auto het liefst ziet.

De ruimte rondom de bestuurder is riant. De bijrijdersstoel is echter onprettig ver naar voren geplaatst om achterin extra ruimte te bieden. De voorstoelen zijn, uiteraard, elektrisch verstelbaar waarbij ook de lengte van het zitvlak naar wens is aan te passen. Het stuurwiel is eveneens elektrisch verstelbaar, maar ligt zelfs in de hoogste stand bijna op de knieën van de testrijder. Ook de sleutel in het contactslot komt vervaarlijk dicht bij de rechterknie van de bestuurder.

De XJ is niet alleen bedoeld om zelf mee te rijden, maar wordt vooral gekocht door de groep vooraanstaanden die zich kunnen laten rijden. Daarom is de achterbank voorzien van verwarming, is de airconditioning doorgevoerd naar achteren en is achterin een multimediasysteem leverbaar.

De beenruimte achterin valt voor een auto in dit segment echter tegen. Een middenklasser met zo veel beenruimte zou spontaan tot "Auto van het Jaar" worden verheven, maar wie de XJ kiest voor het vervoer van staatshoofden of hoogwaardigheidsbekleders doet er verstandig aan voor de uitvoering met lange wielbasis te opteren.

Diesel

De reden voor deze test is niet alleen de recente facelift, maar vooral de introductie van een dieselmotor voor de XJ. Deze 2.7 liter 6-cilinder krachtbron met dubbele turbo is eerder geïntroduceerd in de S-TYPE. In die auto presteerde de diesel fabelachtig goed, maar de XJ is beduidend groter, zodat de vraag rijst of deze zelfde motor voldoende is voor de XJ.

Het geluid is in ieder geval dik in orde, want na het omdraaien van de sleutel klinkt het diepe, machtige en tegelijkertijd ingetogen geluid dat een auto als deze past.

Prestaties

De prestaties van de XJ diesel zijn in één woord verbluffend. Zoals het een topklasse limousine betaamt worden met groot gemak prestaties neergezet die het uiterste zouden vragen van een sportwagen. Een licht tikje op het gas is voldoende voor een enorme versnelling. Steeds is een voorzichtige hint voldoende om met niet meer dan een beschaafde reflex de commando's van de chauffeur uit te voeren.

Met een potente benzinegestookte overduidelijke vertegenwoordigersauto naast de XJ volstaat het een tikje meer gas te geven om een dergelijke proletariër duidelijk te maken hoe de rangen en standen zijn verdeeld. Daarbij hoeft de XJ nooit het uiterste te geven, dat zou onbeschaafd zijn.

In de handen van de niet altijd even beschaafde testrijder is deze diesel gemakkelijk in een weinig deftige drift te brengen. Dan lijken de elektronische vangnetten zo gechoqueerd door deze plotselinge uitspattingen dat het ESP rijkelijk laat ingrijpt. De besturing is nooit bijzonder scherp of direct, maar dankzij de uitstekende balans is de XJ ook in extreme gevallen meesterlijk controleerbaar.

Aluminium

Niet alleen de uitstekende controleerbaarheid, maar ook het enorme remvermogen en de sublieme prestaties van de dieselmotor zijn allemaal te danken aan één ding: aluminium. Waar mogelijk heeft Jaguar de XJ niet van traditioneel plaatstaal, maar van modern aluminium gemaakt. Daarom brengt deze 5 meter 10 lange limousine "slechts" 1.695 kg op de schaal en dat is een kwart ton minder dan gemiddeld!

Grote auto's als deze liggen in de regel uiterst rustig en stabiel op de weg, maar willen door hun massa het liefst rechtuit in de bocht en doen meer dan eens een beroep op het ABS om veilig tot stilstand te komen.

De XJ is dankzij de lichtgewicht constructie en de luchtvering die zich aan de rijomstandigheden aanpast bijna lichtvoetig. De XJ zweeft niet gevoelloos over de snelweg heen, maar lijkt als een ballerina op de toppen van de spietsen het asfalt aan te tikken zodat het gevoel altijd blijft. In plaats van groot en onverzettelijk, is de XJ op buitenwegen wendbaar als een sportcoupé. In de rol van auto met chauffeur biedt de XJ comfort van topniveau, maar wanneer het mag is diezelfde Jaguar een regelrechte stoeipoes!

Conclusie

De vernieuwde Jaguar XJ is een auto die plezierig weet te verrassen. Het is als een oudere heer van stand die op het eerste gezicht in luxe en welstand lijkt te genieten van een rustige oude dag, maar als niemand kijkt deelneemt aan de triatlon.

Het uiterlijk van de XJ is conservatief en traditioneel. Maar dat klassieke koetswerk is opgetrokken uit lichtgewicht aluminium met daaronder de modernste techniek die Jaguar in huis heeft. In vergelijking met de concurrentie is de elektronica niet de meest moderne op de markt, maar het ontbreekt de XJ aan niets.

Mechanisch levert Jaguar een topprestatie met een sterke, snelle en zuinige dieselmotor als hoogtepunt. Het resultaat is een uitzonderlijke combinatie van comfort en sportiviteit. Terwijl andere limousines in het topsegment altijd luxueus of altijd sportief zijn, weet Jaguar op geheel eigen wijze het beste van beide te combineren.