Jaguar XK (1996 - 2006)

Maar met alleen "Final Edition" is nog niet alles gezegd. De XK is verkrijgbaar als coupé en als cabriolet. En wanneer die keuze is gemaakt, biedt Jaguar de keuze uit een comfortabele XK8, een sportieve XK-R en "deze" uitvoering. Deze testauto is namelijk een geval apart. Het test-exemplaar is voorzien van alle pakketten die Jaguar in de aanbieding heeft om het weggedrag te verbeteren.

Zwarte panter

Daarmee rijst de vraag: wat voor auto is dit? Een racewagen pur sang of nog steeds de luxe reisauto waar Jaguar om bekend staat? Met "cross drilled" Brembo remmen met rode klauwen, een verlaagd onderstel, aangepaste dempers, Recaro sportstoelen en wielen met 20" velgen en heel weinig band is de indruk dat dit exemplaar tot die eerste categorie behoort. Dat wordt nog eens bevestigd na een blik op de achterzijde waar vier vuistdikke verchroomde uitlaatpijpen onder het zwarte lakwerk uitsteken. Dat is 100 pk per uitlaat.

Deze XK-R heeft weinig gemeen met de comfortabele "saloon cars" van Jaguar. Het onderstel is keihard, extreem scherp en zeer communicatief. Zelfs de besturing is aangepast aan het karakter en werkt nu directer dan ooit. Daarmee kan deze XK-R de vergelijking aan met de sportiefste Duitse en Italiaanse "raspaarden" (we noemen geen merken). Tel daar de prestaties van de 400 pk sterke turbomotor bij op en alle ingrediënten zijn daar voor een spectaculaire sportwagen.

Maar in tegenstelling tot vergelijkbare sportwagens is de XK-R een auto die iedereen die zichzelf niet al te veel overschat onder controle kan houden. De kracht van de 8 cilinder "supercharged" krachtbron is op z'n zachtst gezegd imposant, maar nooit overrompelend of oncontroleerbaar. Zolang dit roofdier niet wordt geprovoceerd, klinkt slechts een tevreden spinnend geluid uit het vooronder. Dan is de XK-R, mede dankzij de uitgebreide actieve veiligheidssystemen, een eenvoudig hanteerbare auto die zeer comfortabel is en zich meer dan uitstekend leent voor het afleggen van (zeer) lange afstanden.

Alleen de speciale race-banden zijn, afhankelijk van het wegdek, verantwoordelijk voor veel rolgeluiden; te veel voor een auto in dit segment.

Als alles wordt gevraagd wat de "Jag" in huis heeft, schiet de auto er vandoor. Niet alleen de acceleratie vanuit stilstand is verpletterend (één passagier schreeuwde het spontaan uit van opwinding), maar ook op hoge snelheid kan er altijd nog heel veel bij. De sensatie is compleet, het rijplezier enorm en het machtsvertoon zeldzaam. Het hoge gewicht van de auto heeft geen invloed op de prestaties of de wegligging, maar wel op het remgedrag.

Facelift

Begin dit jaar heeft de XK een kleine facelift gehad. De grille, bumpers en achterspoiler zijn aangepast, waarmee de auto er nog aantrekkelijker uitziet dan voorheen. Daarbij is de uitrusting gemoderniseerd met adaptieve cruise control (automatisch afstand bewaren), een automatische snelheidsbegrenzer (automatisch bekeuringen voorkomen), een DVD gebaseerd navigatiesysteem en een audiosysteem van uitmuntende kwaliteit.

Hiermee heeft de XK-R nog steeds niet het karakter van een extreme sportwagen, maar dat van een capabele gran turismo met flink wat bagageruimte.

Oud en nieuw

Even goed thuis op het circuit als in de jachthaven. Uiterst comfortabel als reisauto en uiterst snel als sportwagen. Wat blijft er nog te wensen over? Waarom straks toch een geheel nieuwe XK? Het zijn de details die verraden dat het basisontwerp uit 1996 stamt. Zo zit de krappe cockpit stampvol knoppen en schakelaars. De knoppen voor essentiële functies zijn niet alleen voor de veiligheid op het stuurwiel geplaatst, er was nergens anders plaats!

Maar ook meer structurele zaken verraden de leeftijd van de XK. Dat in het dashboard alleen een cassette-speler is te vinden en de CD-wisselaar in de kofferruimte zit is geen onoverkomelijk probleem. Minder fraai is dat het klimaatcontrolesysteem niet links/rechts is gescheiden. De 6-traps automaat is van het traditionele type en laat zich niet sequentieel schakelen.

Bovendien is de interieurruimte zo beperkt dat een beetje forse bestuurder met de knie tegen de (elektrisch verstelbare) stuurkolom en met de kruin tegen het dak zit. Zelfs de ruimte rondom de pedalen is krap bemeten.

Er is echter allemaal goed mee te leven en na de recente facelift is de Jaguar XK-R nog steeds meer dan een aanlokkelijke auto. Maar na deze kennismaking kijkt ondergetekende meer dan voorheen uit naar de opvolger die ongetwijfeld nog veel meer van het goede brengt op een manier waarop alleen Jaguar dat kan.

Conclusie

De Jaguar XK-R is niet de allersnelste en niet de allermodernste coupé. Maar het scheelt niet veel. Bovendien is dit de coupé waar ondergetekende voor zou kiezen. Dat is te danken aan de continue modernisering, waardoor de XK-R na 9 jaar nog altijd even actueel en verleidelijk is als bij introductie. De vormgeving en uitstraling zijn zelfs het meest stijlvol en elegant van alle auto's in deze klasse. Dat gevoel wordt vertaald in de rijeigenschappen. De hier gereden uiterst sportieve uitvoering is een volbloed sportwagen, maar tegelijkertijd een bijzonder comfortabele reisauto.

Dankzij dat unieke karakter heeft de XK in de loop der jaren een heuse sterrenstatus verworven. De volgende generatie XK moet zich op al die punten nog bewijzen. De "Final Edition" is daarom de laatste kans om dit rijdende icoon van Brits vakmanschap en styling te bemachtigen.